Spirometria
Czym jest spirometria?
Spirometria to jedno z podstawowych badań diagnostycznych w diagnostyce przewlekłych chorób układu oddechowego. Pozwala ocenić pojemność płuc oraz prędkość przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
Wskazanie do przeprowadzenia badania
Badanie to wykorzystywane jest do rozpoznawania, monitorowania i oceny procesu leczenia wielu przewlekłych chorób układu oddechowego.
Wskazaniem do badania mogą być występujące:
- duszności (spoczynkowe lub w trakcie bądź po wysiłku fizycznym)
- kaszel (szczególnie przewlekły)
- świszczący oddech
- bóle w klatce piersiowej, uczucie ciężaru
- wydłużona faza wydechu
- częste infekcje układu oddechowego (możliwe, że są to nierozpoznane wcześniej zaostrzenia astmy lub POChP)
- sinica
- badanie warto wykonywać kontrolnie u palących papierosy (obecnie, ale także w przeszłości) w celu wczesnego wykrycia POChP (dane epidemiologiczne wskazują, że 75% chorych na POChP, czyli przewlekłą obturacyjną chorobę płuc nie wie o swojej chorobie)
- praca w warunkach narażenia na czynniki toksyczne (może być przyczyną POChP lub astmy)
Chorzy na astmę oskrzelową i POChP powinni regularnie powtarzać to badanie w celu wykrycia przyśpieszonej utraty funkcji płuc – niekorzystnego czynnika rokowniczego w tych chorobach.
Jak wygląda przebieg badania
Badanie przeprowadza się przy użyciu specjalnego urządzenia – spirometru. Jest to badanie bezinwazyjne i bezbolesne, choć wymagające wysiłku – mierzone są maksymalne, możliwe do osiągnięcia pojemności i przepływy powietrza przez drogi oddechowe. Pacjent oddycha przez ustnik, a urządzenie (spirometr) rejestruje parametry oddechowe podczas kontrolowanych wdechów i wydechów. Uwidacznia między innymi wyniki parametrów oddechowych, takich jak FEV1 (natężona pierwszosekundowa objętość wydechowa), FVC (natężona pojemność życiowa), czy PEF (szczytowy przepływ wydechowy).
- Często badanie wykonywane jest z tzw. “próbą rozkurczową” – obecnie preferowana forma w przypadku pierwszego badania diagnostycznego u każdego chorego. Polega to na wykonaniu dwóch badań spirometrycznych w odstępie 15 minut, ale drugie wykonywane jest po podaniu leku rozkurczającego oskrzela. Test pozwala ocenić wrażliwość dróg oddechowych na leki oraz pomaga w diagnostyce różnicowej astmy i POChP.
- W naszej placówce spirometria wykonywana jest przez osobę posiadającą stosowne certyfikaty i odbyte szkolenia (na co dzień pracuje w referencyjnym ośrodku specjalistycznym – instytucie naukowym, bierze udział w badaniach klinicznych przez co ma bogate doświadczenie i umiejętności).
Przygotowanie
Badanie spirometrii nie wymaga szczególnego przygotowania, najważniejszymi rzeczami o których trzeba pamiętać są:
- należy włożyć luźne ubranie, aby móc wykonywać swobodne ruchy klatką piersiową (głębokie wdechy i wydechy)
- badany nie powinien przyjmować leków, które mogłyby zaburzyć wynik badania (w tym leków rozkurczowych oskrzela), a jeśli nie ma możliwości zaprzestania ich używania trzeba poinformować o tym wykonującego badanie
- kilka godzin przed badaniem powstrzymać się od picia alkoholu i palenia papierosów
- nie spożywać obfitych posiłków w czasie krótszym niż dwie godziny przed zaplanowanym badaniem
- zaburzyć wynik może również zmęczenie fizyczne i stres, więc na badanie warto przyjść około 20 min wcześniej, aby organizm zdążył odpocząć